Archive for 2005(e)ko maiatza

h1

Ardotxi joan zaigu: Kazetaria, militantea, koherentea

2005/05/01

19Ardotxi

Ezustekoan, tximistak jotzen duen bezalaxe,
joan zitzaigun aldizkari honen zuzendaria,
Joxerra Goikoetxea, “Ardotxi”, sindikatuan oso ezaguna
–eta maitatua- zen kazetaria. Martxoaren
28an, Donostian, 56 urte zituenean, bihotza lehertu
zitzaion, eta egun hartan eman behar zuen paseoa,
baita bere bizitzaren ibilbidea ere, moztuta geratu
zen, bere familia, lagun, eta lankideen saminerako.

Bai, samin bizia sortu du Ardotxiren heriotzak,
eta hurrengo egunetan antolatutako omenaldietan
nabarmendu egin zen, bai presentzietan, bai esandako
guztietan. Hutsune handia nabarmentzen da
Iraultzeneko bulegoan; eta irakurtzen ari zaren kronika
ezin da kronika arrunta izan; gaindiezin sentimenduz
beterik baitago.

Hamar urte zeraman Joxerrak Iraultzenen, hogei
urte “Egin”en pasa eta gero. Kazeta abertzalera iritsi
baino lehen, asko bizi izan zuen Ardotxik, Euskal
Herriko borrokarekin hartutako konpromiso eta
militantziarengatik. Andoainen jaiota, oso gazte hasi
zen borroka politikoan. Hasteko, pintadak, pankartak, lagunekin eztabaidak eta proiektuak; pixkanaka,
pixkanaka konpromisoa sakondu eta
militantzia antolatutara pasa zen. Horren ondorioz,
1968ko abuztuaren 12an atxilotu egin zuten; kartzelaratua
izan zen urte bereko Gabonak arte. Espetxetik
irten eta Ipar Euskal Herrira joan zen, errefuxiatua,
1971 hasieran arte. Askotan gogoratzen zituen
Ardotxik Ipar Euskal Herrian bizitako urteak,
zer nolako harrera beroa eduki zuen bertako lagunengandik,
nola bizi ziren garai hartako errefuxiatuak,
elkartasuna nola lantzen zen….

Erbestetik Eginera

Baina militantea zenez, Hego Euskal Herrira
bueltatu zen, eta, 1971ko martxoan, berriro atxilotu
zuten. 10 egun pasa zituen Guardia Zibilaren
eskuetan, horrek dakarren guztiarekin, tortura lehenengoz.
Handik, Carabanchelera eraman zuten;
epaitu eta 8 urteko sententzia ezarri zion Espainiako
zoritxarreko “TOP”ak, -Tribunal de Orden Público-. Dispertsioa ere ezagutu zuen Joxerra Goikoetxeak
garai hartan, Soria, Jaen eta Carabanchelen
egon baitzen preso lau urteetan zehar. Franco diktadorearen
heriotzaren ondoren emandako lehenengo
amnistia gitarteko, ezarritako zortzi urtetatik lau
beteta atera zen.

Lagun eta lankideen artean, anekdota asko kontatzen
zituen Ardotxik kartzelan emandako denboraz.
Gose grebak, Sorian pasatutako hotzak, Jaengo
beroaz… Edo preso politikoen artean zer nolako
eztabaida biziak pizten ziren, teoria politikoen inguruan
edo egoera eta etorkizuna aztertzerakoan.
Baita ere nola ospakizunak antolatzen ziren denen
artean. Baina kartzelaren garaia irakurtzeko eta
ikasteko bereziki aprobetxatu zuen Ardotxik, bere
izaeraren ezaugarri bat lantzen.

Euskal Herrira bueltatu zenean, lanbidea kazetaritzan
bilatu zuen, eta ikasketari ekin zion. Politikoki,
ETA-VIan emandako konpromisoari jarraipena
eman zion LKIn.

“Egin”en lehenengo aleetan argitaratu zituzten
Ardotxiren lehenengo lanak, egunkaria haren Ekonomia
sekzioan. Betidanik bere bihotzetik hurbil
eduki zuen langileen munduan, eta kazetaritzaren
bitartez hurbildu zen lan munduaren problematikara;
ekonomiaren bide konplikatuak argitzen saiatu
zen, irakurleei azalduz; patronalaren jarrera bortitza
behin eta berriz salatzen zituen bere idazkietan.
80ko hamarkadako langile borroka gogortu
egin zen, birmoldaketa industrialaren ondorioz, eta
han egon zen Joxerra kazetaria, langileen hitzei bidea
ematen, ke poteen artean, barrikaden atzean.

Garai hartan, Agurtzane Juanena bere laguna
ezagutu zuen, elkarrekin bizitzen hasi ziren, eta bi
alaba eduki zituzten, Garazi eta Maddi.

Sindikalgintzara

Apurka, eguneko lanean jorratutako bideek sindikalismora eraman zuten Ardotxi. Borroketan,
sindikalista askorekin eduki zituen hartu-emanak,
bai lantokietan aritzen zirenekin, bai sindikatu ezberdinetako
zuzendaritzako kideekin; horien artean,
LABeko ugari. Eta, 90eko hamarkadan hasieran,
Ardotxik LABekin zeuzkan harremanak estutzen
joan ziren. Afiliatu egin zen eta bere militantzia
sindikala bateragarria egin zuen “Egin”en zeuzkan
ardurekin.

Era berean, ezker abertzaleko politikara hurbildu
zen, estruktura politikoan parte hartuz. Izatez polemista,
bere ekarpenek beti zuten Ardotxiren begiradaren
ukitu kritikoa, debateei beste ikuspuntua gehituz,
baina beti gehiengoak erabakitzen zuena
errespetatuz. Azken aldian, Donostiako ezker abertzaleak
sortutako “Baga Boga”n parte hartzen zuen,
eta, aurretik, “Batasuna” prozesuko bultzatzailea
izan zen.

Bizitzak betetako motxila aberats horrekin,
1995ean, LABek deituta, liberatu zen Ardotxi,
“Iraultzen” aldizkariaren ardura hartzeko. Baina inoiz
ez zituen ahaztu “Eginen” emandako urteak eta
bereziki sufritu zuen kazetaren itxierarekin. Bost
urte beranduago, “Egunkariaren” itxierak Eginekoak
utzitako aztarnak berrireki zituen, eta 2003ko
otsailaren 20an lehenengo lerroan egon zen Ardotxi
Guardia Zibilari aurre egiten.

VI Biltzar Nagusian, 04-5-21 kopia

Iraultzen lantzen eta zaintzen

Bihotzez aritu zen Ardotxi Iraultzenen, eta lan
horretan lagun asko egin zituen sindikatuan, maila
guztietan. Beti hiztun, goizero, deskafeinatua
eskuan, tartetxo bat ematen zuen solasaldian, bata
zein bestearekin, azken gertaera politikoak edota
sindikalak komentatzen, bere ikuspuntuak
argudiatzen. Gero, lanera. Erreportajeak lantzeko
unean, ordu asko ematen zituen Ardotxik bere artxibo
kuttunaren paperen artean edo, azken bizpahiru
urteetan, interneten. Zorrotza, datu guztiak
eman nahi zituen bere lanetan, nahiz eta gero luzeegia
geratu Iraultzeneko orrietarako…

Andoaingo hasieratik Donostian azken arnasa
eman arte, koherente izan zen Joserra Goikoetxea,
bere konpromiso guztietan: Euskal Herriarekin,
euskararekin, langileekin eta hauen borrokekin, ezker
abertzalearekin. Baita bere bizitza pertsonalean
ere koherentziari eutsi zion beti.

Ez da erraza kronika pertsonal honi bukaera
ematea. Mila zehaztapenetan gal daiteke, oroitzapenak
oraindik berriegiak dira. Zer esan dezakegun?
Pertsona bat galtzea oso gogorra egiten da beti hurbilen
eduki dutenentzat, eta, zoritxarrez, asko –gehiegi-
daki LABek horrelako saminetaz azken
aldian. Ez dago kontsolamendurik, bakarrik errealitatea
onartzea eta joandakoak utzitako guztiak gure
bizitzarekin bat egin, bizi garen heinean mundu
honetan beraiek nolabaiteko bizitza eta partehartzea
edukiko dutenean. Agur eta ohore, Ardotxi.

Teresa Toda

Iraultzen 131 zk., 2005eko maiatza

Hemeroteka-n argitaratua | Leave a Comment »

h1

Agur eta ohore, lagun zaharra / Bikila

2005/05/01

No hace demasiado tiempo, eran los supervivientes de la, por unos llamada “guerra civil” y por otros, la “revolución y contrarrevolución” del 36, los que nos abandonaban. Y aunque todavía, por suerte, queda alguna y algún longevo de aquella extraordinaria generación, empiezan a golpearnos cual fuerte chaparrón, las pérdidas de la que soportó (soportamos) activamente las dos décadas que duró el crepúsculo de la dictadura franquista (¿Cuántos seremos los que nos acordamos todavía del impactante y brillante folleto del mismo titulo que escribió nuestro inolvidable Ernest Mandel?) y la llamada “transición democrática”.

Es ley de vida, aunque la muerte, las más de las veces llega antes de lo esperado. Y sobre ella caben muchas reflexiones, tan complejas como las leyes que rigen la vida misma. Recuerdo las reflexiones de León Trosky sobre la muerte, desde la perspectiva de un ateo materialista dialéctico. Al fin y al cabo, lo mismo que la persona religiosa intenta encontrar el sentido de su vida y previsible muerte en los designios de Dios, el ateo trata de dar sentido a su vida sobre presupuestos racionales. La militancia revolucionaria es una forma de dar sentido a nuestras vidas. Cuando ésta acaba a resultas de esa actividad, adquiere un tono épico, incluso heroico. Todos recordamos con especial cariño al camarada, el colega, que cayó abatido en el fragor de una manifestación, una huelga, una insurrección, una revolución. Incluso, en las mazmorras, como consecuencia de la tortura o de una represión asesina. Los que hemos desarrollado una militancia internacional, además de internacionalista, tenemos camaradas caídos en toda clase de geografías y circunstancias.

A los más, nos ha tocado vivir una época en la que mantenemos como podemos nuestras convicciones revolucionarias, desarrollando una actividad políticamente contestataria e intelectualmente crítica, en el marco de una sociedad consumista y aburguesada, donde no hace mucho tiempo, se proclamaba a los cuatro vientos “el fin de la Historia”, y por tanto el fin de la utopía, de toda pretensión de propiciar una transformación revolucionaria de la sociedad. El capitalismo y la democracia representativa, serían según dicha proclama, la culminación de la sociedad y del genero humano.

Ardotxi, se rebelaba contra esa sentencia. Desde su sindicato LAB, dirigiendo su revista teórica Iraultzen, analizaba las contradicciones de la sociedad capitalista, abogaba por un cambio profundo, trataba de fortalecer la conciencia y la actividad de la clase trabajadora vasca. Ciertamente, muchas de sus opiniones las decía sólo en privado, en el círculos de sus íntimos, aunque de vez en cuando se desahogaba en artículos de opinión de Gara y Berriak, en los que mostraba su desacuerdo con la línea marcada por la dirección de Batasuna, y sobre todo con ETA, por cuyo cese de actividad abogaba desde hacia muchos años.

Si bien desde hace dos décadas militaba en las filas de la izquierda abertzale, él seguía fiel a muchos de los principios sobre los cuales forjó su anterior etapa militante.

No en vano, Ardotxi formó parte del grupo que tras romper con la estrategia impulsada por ETA, conformó la dirección de ETA VI, que posteriormente (estando él ya en prisión) se fusionaría con la LCR, dando nacimiento a la LCR-ETA VI. Tras la amnistía, volvió a su pueblo natal, Andoain. La cárcel le había dañado la salud. La militancia le supuso perder el trabajo. Soportó dificultades físicas y económicas muy duras, hasta encontrar trabajo como periodista del área socio-laboral en el periódico Egin y, con ello, recuperar la salud. Con el tiempo, dejó LKI y, aunque su principal actividad fue la del periodista militante, ligado a la izquierda abertzale, jamás cortó sus lazos con los viejos camaradas. Personalmente mantuvimos estrechas relaciones, discusiones y no pocas coincidencias en lo relativo a la situación política de Euskadi, sus posibles salidas, y las tribulaciones que sufre la izquierda, llámesele abertzale, alternativa, revolucionaria. La que no ha tirado la toalla, aunque orgánicamente se encuentre fraccionada e incluso dividida en diferentes organizaciones. Personalmente siempre he tenido en gran estima mantener lazos de amistad y comunicación entre militantes de distintas opciones políticas. Ardotxi era uno de ellos.

No esperábamos su muerte. Le sorprendió paseando con su hija por la apacible Donostia, en un día repleto de turistas que disfrutaban de la cercanía de la montaña y el mar.

¡La montaña! En ella compartimos más de una aventura, pasando propaganda y personas por la frontera pirenaica. Preparando acciones antifranquistas, o disfrutando de la naturaleza. Sus cenizas vuelan ya al viento en el monte Adarra.

Agur eta ohore lagun zaharra.

Joxe Iriarte, Bikila

Viento Sur, mayo de 2005

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

Lagunen txokoa-n argitaratua | Leave a Comment »