Archive for 2006(e)ko urria

h1

Testigantza gisa / Aritz Galarraga

2006/10/24

Jose Ramon Goikoetxea, Ardotxi, ez zen idazlea. (…)

Egia aitortzearren, Mentxakaren aitorpena literatur lan gisa mottel xamarra iruditu zait. Badira hainbat elementu irakurketa atsegina eragotzi didatenak: aitorpenean zehar egiten diren gehiegizko azalpenak, protagonistaren bizitzan etengabe egiten diren atzera-aurrerakoak, polizien aitorpen-txosten originalaren zatiak (gazteleraz daudenak, noski)… Baina egia osoa aitortzearren, nire iritzirako, liburuak badu “gutxieneko irakurgarritasun maila” (to pedantekeria!). Eta ez dakigu puntu honetan Rafa Egigurenen esku-sartzea zenbaterainokoa izan den edota Ardotxi berarena den meritua.

Baina eztabaida hori albo batera utzita, Mentxakaren aitorpena liburuaren balioa, literatur kalitateaz gaindi, atxilo-aldi baten nahiz gure historiaren garai konkretu baten gainean eskaintzen digu testigantzan fokalizatuko nuke. (…)

Aitortu dugu, beraz, lekukotasunaren ikuspuntutik Mentxakaren aitorpena-k duen balioa. Ardotxik berak bere esperientziaren gainean idatzi izanak esan nahi du historiaren protagonista batek zuzenean egindako bertsioaren aurrean gaudela. Oso gutxitan gertatzen dena, bestalde. Ohikoagoa da “gaian aditua” den kazetari, idazle edo dena delako batek, hurbilketa “objektiboagoa” egitea. Are gehiago “terrorismo” gaiez ari bagara.

Literatur lan bikaina egitea bazen intentzioa, nik esango nuke helburua ez dela erdietsi. Baina azken asmoa testigantza zuzena, nork bere egia osatzeko zati ezinbestekoa eskaintzea bazen, orduan bai, orduan bai lortu dela.

Gara, 2006-10-14

Testu osoa hemen

Hemeroteka-n argitaratua | Leave a Comment »

h1

Petxo Idoyagari elkarrizketa / Pilar Iparragirre

2006/10/09

Zer kontatzen du Mentxakaren aitorpenak?
Berrogeita hamar urteotan marka handia utzi du ETAk gure herriko zenbait gazte belaunaldiren pentsamolde eta esperientzian, eta bere historia luze eta konplexuaren zati bat da liburua. ETAren historiaren alderdi bat kontatzen du; geroago ETA VI.aren garaia deitu zaiona. Jose Ramonek orduko asmo eta itxaropenak, zalantza eta ulertezintasunak ematen dizkigu jakitera, eta nahiko erretratu zuzena utzi digu.

Komisaldegian bizitakoaren azalpena ere bada…
Bai, liburu hau benetakoa da goitik behera. Jose Ramon Goikoetxea Mentxakak komisaldegian eman zituen hamabost egunetan oinazea menderatzeko egin behar izan zuen saio itzelaren historia da. Eta, era berean, burua argi gordetzeko eta polizia engainatzeko jukutriak eta aztarna faltsuak sortzeko ahalegin ikaragarriaren historia. Gauza asko zeuden, jokoan: alde batetik, bere kondena, eta, bestetik, ingurukoen segurtasuna. 1971ko martxoan atxilotu zutenean, Jose Ramonek zenbait hilabete zeraman Bizkaian, isilpeko bizimodua eginez, ETAko zuzendaritzako partaide gisa, nahiz eta ordura arte Iparraldeko erakunde militarreko kidea izan.

Noiz hasi zen Ardotxi liburu hau idazten?
Orain dela urte asko. Zenbait esperientzia gertatu eta berehala jaso zituen idatziz. Lo egon ziren gero tiraderaren batean sartuta. Azkenean lanari ekin zion arte. Idatzitakoa gaztelaniaz zegoenez, liburua bukatu eta euskaraz berregitea erabaki zuen. Horretan zebilen 2005eko udaberrian alde egin zigunean. Bere itzulpen lana Rafa Egigurenek bukatu du.

Pilar Iparragirre

Argia, 2006ko Urriaren 01a 2056. zenbakia

http://www.argia.com/online/htdocs/online.htm?2056&28238

Hemeroteka-n argitaratua | Leave a Comment »

h1

Bihozkada sorta bat / Pruden Gartzia

2006/10/04

Liburu hau argitaratu aurretik egilearen alargunak eskuizkribua igorri zidan, aspaldiko lagunak garenez gero nire iritzia jakin nahian. Bidali zidan bertsioak ez zuen hitzaurrerik nahiz eta, gerora jakin nuenez, ordurako idatzita eta prest zegoen. Ondoko lerroetan duzue eskuizkribuaren irakurketak eragin zizkidan hausnarketak, gutun baten moduan nire lagunari (egilearen alargunari) igorriak. Zenbaitetan oso kutsu pertsonala izan dezaketen arren, bere horretan uztea erabaki dut, hala eta guztiz ere baliagarriak direlakoan. Izan ere, hau ez da erreseina arrunt bat, baina ez gaude liburu arrunt baten aurrean: hau ez da ez nobela, ez autobiografia, ez Historiako liburu, hiruetatik zerbait duen arren. Niri zirrara handia eragin zidan liburua da, zuei bezala, apika.

Pruden Gartzia

Volgako Batelariak, 2006-10-03

94140013
[Blogariaren oharra: Argazkia Karmele adiskideak egina da, Etenetan, 1. urteurrenean]

Irakurleen iritziak-n argitaratua | Leave a Comment »

h1

Mahai-ingurua Andoainen

2006/10/02

Ostegun honetan, urriak 5, arratsaldeko 19:30etan, mahai-ingurua egingo dugu Andoaingo Urigain kultur etxean (udaletxearen ondoan).

Gaia: Ardotxik idatzitako “Mentxakaren aitorpena” eleberritik abiatuta, egilea, garaia, liburua bera, eta hortik sortzen diren hainbat adar.

Parte-hartzaileak: Petxo Idoiaga, Emilio Lopez-Adan “Beltza”. (Arantza Arruti ere parte hartzekoa zen, baina azken orduan ezin izan du)

Moderatzailea: Elixabete Garmendia

Edonor dago gonbidatuta mahai-ingurura, bereziki Ardotxi ezagutu zutenak, garai hartaz jakin-mina dutenak, liburua irakurri dutenak. Entzuteko ez ezik, hitz egiteko eta iritzia trukatzeko aukera ere izango dugu bertaratutako guztiok.

Ardotxiren lagunak

94140008

[Blogariaren oharra: Argazkia Karmele adiskideak egina da, Etenetan, 1. urteurrenean]

Lagunen txokoa-n argitaratua | Leave a Comment »

h1

Miraria! / Hasier Etxeberria

2006/10/02

Batzuetan lehorte handienean egiten du euri eta halaxe gertatzen da berdatzearen miraria. Oso antzera, azkenaldian antzu eta eskas dabilen euskal narratibara, liburu hau ixuri da eta, arraioa, nago idazle askok baino hobeto asmatu duela ez-idazle honek, ARDOTXI ez baitzen idazle edo, bederen, idazletzan baino zailduagoa zen beste hainbat alorretan, ETAn eta sindikalgintzan, bereziki. Idatzi ere gaztelaniaz idatzi zuen lehenbizi liburu hau, eta euskarara ekartzen ziharduela hil zen. Rafa Egigurenena da, beraz, edizioaren ardura eta lana, eta nabaritzen da idazleaz gain, hizkuntzalaritzan aritutakoa dela Egiguren, gardena baita, guztiz, darabilen idazkera, eta hizkuntzaren erabaki hori erabat egoki datorkiola kontatutakoari.

Esan dezagun Mentxakaren aitorpena ez dela nobela bat, baina badela; ez dela testigantza liburu soil bat, baina badela… Hamabost egunetan zehar, 1971garrenean, Ardotxik Bilboko polizia-etxean bizi izan zituenak kontatzen dira, interrogatorio prozesu guztia agertzen da, lehen pertsonan kontatua. Baina ez da hori bakarrik. Hastapenean pentsa liteke, torturak eta abarrak kontatzen dituenez, liburu lazgarria izango dela, baina, bai zera, berehala egiten duzu bat preso dagoenarekin eta kontatzen duena izugarria izanik ere, poztu egiten zara hark interrogatzailearen aurrean (José Sainz inspektorea) darabilen estrategia paregabearekin.

94140014

Aurrera eramaten zaituen zerbait dauka liburuak bere sotiltasunean, eta triste baino, pozik eta hunkiturik amaitzen duzu irakurketa, halako gizon irmo eta zintzoa ezagutu izanagatik, batez ere.  Bidenabar, ARDOTXIK erakunde armatu bateko partaide izatera zerk bultzatu zuen agertzen du era guztiz naturalean, garai beltz haiek inork ez bezala harrapatu ditu kontakizunean eta ETA V eta VI arteko etena azaltzen digu: aberrigintza ulertzeko bi eraren arteko talka. Esan dezagun, beraz, memoria liburua dela, nobelaren gorputzaz emana. ETAren benetako historia ezagutzeko ere, ezinbestekoa, izenak ehunka agertzen baitira (Madariaga, Etxabe, Idoiaga, Txikia, Larena….), baina badiot ez dela hori bakarrik, gauza asko batera baita, zinez, liburu hau. Besteak beste, zer irakurri ganorazkorik gabe zebilen honentzat, gozamen ederra. Hitz bitan laburbiltzeko, ARDOTXIK irakurleari bai, baina inspektoreari ez dio kontatu nahi, inola ere, egia.

Hasier Etxeberria

Alua Mundua, 2006/10/01

[Blogariaren oharra: Argazkia Karmele adiskideak egina da, Etenetan, 1. urteurrenean]

Irakurleen iritziak-n argitaratua | Leave a Comment »